Ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή

Γέρων Εφραίμ Φιλοθεΐτης

Ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή, την κάνει ταπεινή, πονετική, αγαθή, και έτσι καταστρώνεται το έδαφος για την θεία επίσκεψη. Όλα τα λυπηρά μας αποστέλλονται, χωρίς κάθε αμφιβολία, για την θεραπεία της νοσούσης ψυχής μας, όπως διά των θλίψεων εμέση το φαρμάκι της ηδυπαθείας και κάθε πάθους. Οι ασθένειες, οι θλίψεις και τα βάσανα των χριστιανών διευκολύνουν την κάθαρση της ψυχής και την συγχώρηση των αμαρτιών. Καθώς η γη γίνεται γονιμότερη, όταν το αλέτρι βαθειά την οργώσει, έτσι και η ψυχή τότε γίνεται καρποφόρος στην αρετή, όταν ο πόνος, η ασθένεια βαθιά και συχνά την επισκέπτεται! 

Εάν έλειπαν οι πειρασμοί, η υπερηφάνεια θα μας είχε κάνει όλους εωσφόρους, αλλά ο Ουράνιος Πατέρας μας, ο Θεός, μας αφήνει τις θλίψεις, για να ταπεινωνώμαστε. Στους πειρασμούς ωριμάζει ο άνθρωπος και γίνεται πνευματικός• ενώ χωρίς πειρασμούς είναι άσοφος, άμορφος, άχρηστος, κούτσουρο! Με την υπακοή ο άνθρωπος αποβάλλει κυρίως τον κακό δαίμονα της υπερηφανείας, που φέρνει όλα τα κακά και εισάγει την ταπείνωση.

Να ταπεινώνεσαι και να εξομολογείσαι, διότι η εξομολόγησις εμπερικλείει την αγιωτάτη ταπείνωση, χωρίς την οποία δεν σώζεται κανείς. Η αγαθή συνείδησι έχει σαν αρχή και θεμέλιο την ταπεινοφροσύνη• η δε πονηρά συνείδηση έχει σαν αρχή της την υπερηφάνεια και την ανυπακοή. Πρόσεχε την συνείδησή σου• τα έργα σου να είναι γνήσια• όχι άλλο εις το στόμα και άλλο εις την καρδιά σου• αγάπησε την αλήθεια• φοβήσου τον έλεγχο της συνειδήσεώς σου• διόρθωνε τον εσωτερικό σου άνθρωπο, για να μη μετανοήσεις κατόπιν ματαίως.

Η μετάνοια αναδημιουργεί τον άνθρωπο. Αυτή εδόθη για να θεραπεύει την ψυχή μετά το βάπτισμα και, εάν αυτή έλειπε, σπανίως θα εσώζετο άνθρωπος. Δι' αυτό η αρετή της μετανοίας δεν έχει τέλος εφ' όσον υπάρχει πνοή ζωής εις τον άνθρωπο, διότι συμβαίνει και οι τέλειοι να σφάλλουν. Η μετάνοια είναι ατέλεστος• όλες οι αρετές δύνανται, με την χάρι του Θεοϋ, να τελειοποιηθούν από τον άνθρωπο• την μετάνοια ουδείς δύναται να την τελειοποιήσει, διότι μέχρι της τελευταίας μας αναπνοής έχομε ανάγκη της μετανοίας, επειδή σφάλλομε εν ριπή οφθαλμού, οπότε η μετάνοια είναι ακατάκτητος. Με την μετάνοια όλα διορθώνονται. Ουδέν υπάρχει, το οποίο να νικά την ευσπλαγχνία του Θεού. Ο Θεός παιδεύει σαν πατέρας, για να μας απαλλάξη από υπερβολές και ελλείψεις. Μας παιδεύει όχι για να έλθουμε σε απόγνωση, αλλά για να μετανοήσουμε και διορθωθούμε. Όταν υγειώς κρατήσουμε την έννοια της παιδείας των θλίψεων, ακολουθεί πολλή θεϊκή παρηγοριά.

Με την υπομονή στα παθήματα κάμνουμε το θέλημα του Θεού. Όποιος υπομένει πειρασμό, σε οποιαδήποτε μορφή, επιθέτει φάρμακο στην ψυχή του. Ας ακουμπάμε πάντοτε στους ώμους της Παναγίας μας το φορτίον μας και χωρίς άλλο θα βρίσκουμε παρηγοριά στον πόνο και την θλίψη μας.

Οι άνθρωποι, παιδί μου, χωρίζονται εις αυτό τον κόσμο εις καλούς και κακούς, εις πλουσίους και πτωχούς, εις μορφωμένους και αμορφώτους, εις ευγενείς και αγενείς, εις εξύπνους και ανοήτους. Ενώνονται όμως όλοι εις ένα σημείο. Εις τον πόνο! Διότι όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως εις την ζωή τους θα πονέσουν. Καθώς λέγει και ο Ιώβ• «Τέρας, ει τις ευτύχησεν διά βίου». Άρα λοιπόν όλοι οι άνθρωποι ζούμε εις το βασίλειο του πόνου! Γνωρίζουμε ότι ο πόνος είναι κάτι το προσωπικό, που θα χρειασθεί κανείς να τον αντιμετωπίσει μόνος του. Είναι ο σταυρός του, που οφείλει να τον σηκώσει, όπως και ο Σωτήρ του κόσμου, ο Ιησούς, εσήκωσε τον Σταυρό Του, χάριν ημών. 

Αναπαύου λοιπόν, παιδί μου, εις το πατρικό χέρι, που αυτό τον καιρό σε χειρουργεί με τον πόνο και ηρέμησε. Δέξου ότι ο Θεός σου τον στέλνει και συμφιλιώσου μαζί του, με τον πόνο, για να μπορέσης να τον αντιμετωπίσεις. Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι αυτό, αλλά σωτήριο• οι άγιοι έχαιραν εις την θλίψη τους, εμείς τουλάχιστο να δεχώμεθα αυτήν με υπομονή, και ο Θεός δεν θα ξεχάσει, έστω και αυτή την ελαχίστη προαιρετική υπομονή μας εις το θέλημά Του, που εκπροσωπεί ο πόνος. Συγκέντρωσε, τις ψυχικές δυνάμεις, όταν πονάς, και προσπάθησε να εννοήσεις τον σκοπό του πόνου, που δι' αυτού ο Θεός σου ανοίγει τον ουρανό. Θαρρείς πως Εκείνος που αριθμεί τις τρίχες της κεφαλής δεν γνωρίζει το μέτρο του πόνου σου; ναι, τον γνωρίζει• λοιπόν αναπαύου εμπιστευτικά εις τον ουράνιο Πατέρα μας.

Μην αποκάμεις• μαζί με τον Χριστό μας θα τα περάσεις όλα, καθώς θα γίνεις και κληρονόμος Του εις την άπειρη περιουσία του κοινού Πατρός ημών Θεού.

ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΕΣ ΔΙΔΑΧΕΣ

ΜΕ ΠΑΤΡΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ"